In theo yêu cầu và tồn kho: Ưu nhược điểm của từng mô hình

Trong kinh doanh online, lựa chọn mô hình bán hàng phù hợp giống như chọn “chiến lược sống còn” cho cửa hàng của bạn. Nhiều seller thường phân vân giữa hai hướng đi phổ biến: Print on Demand (In theo yêu cầu) và kinh doanh hàng tồn kho. Mỗi mô hình đều có ưu, nhược điểm riêng, ảnh hưởng trực tiếp đến lợi nhuận, tốc độ mở rộng và cách bạn vận hành. Bài viết này sẽ giúp bạn phân tích rõ ràng hai con đường, để từ đó đưa ra lựa chọn sáng suốt nhất cho hành trình bán hàng của mình.

Print on Demand là gì?

POD hay còn gọi là In theo yêu cầu, là một mô hình kinh doanh thương mại điện tử hiện đại, trong đó sản phẩm chỉ được sản xuất sau khi khách hàng đặt mua. Thay vì phải nhập sẵn hàng hóa, lưu kho và chờ bán, seller chỉ cần thiết kế mẫu sản phẩm như áo thun, hoodie, cốc, tranh canvas hay phụ kiện, sau đó đăng bán trên các nền tảng như Etsy, Amazon, Shopify hoặc TikTok Shop. Khi có đơn hàng, hệ thống sẽ tự động chuyển thông tin tới đơn vị sản xuất – fulfillment partner. Đơn vị này sẽ thực hiện in ấn theo đúng thiết kế, đóng gói và vận chuyển sản phẩm trực tiếp đến khách hàng cuối cùng.

Điểm nổi bật của mô hình POD là không cần ôm hàng, không cần kho bãi, không lo quản lý tồn kho, từ đó giúp người bán giảm thiểu rủi ro tài chính. Seller có thể bắt đầu kinh doanh với chi phí thấp, đồng thời thoải mái sáng tạo ra những mẫu thiết kế mang dấu ấn cá nhân. Tuy nhiên, hạn chế của POD là sự phụ thuộc vào đối tác fulfill, bởi chất lượng sản phẩm và tốc độ giao hàng sẽ do bên thứ ba quyết định. Đây chính là yếu tố seller cần cân nhắc khi chọn mô hình kinh doanh.

Kinh doanh hàng tồn kho là gì?

Đây là mô hình thương mại điện tử truyền thống và quen thuộc nhất. Bạn mua hoặc sản xuất sản phẩm với số lượng lớn, lưu trữ chúng trong kho của riêng bạn (hoặc kho của một bên thứ ba) và khi có khách đặt hàng, bạn sẽ tự mình (hoặc thuê dịch vụ) lấy hàng, đóng gói và vận chuyển.

Nói cách khác, bạn mua trước, bán sau. Bạn là người sở hữu và chịu trách nhiệm hoàn toàn với toàn bộ số hàng hóa của mình.

Quy trình vận hành của mô hình tồn kho:

1. Nghiên cứu & Lựa chọn: Bạn nghiên cứu thị trường, tìm ra sản phẩm tiềm năng.
2. Sản xuất/Nhập hàng: Bạn tìm nhà cung cấp, đàm phán giá và đặt hàng sản xuất hoặc nhập hàng với số lượng lớn (MOQ – Minimum Order Quantity).
3. Lưu kho: Hàng hóa được vận chuyển về và lưu trữ tại kho của bạn, nhà riêng, hoặc kho của một công ty fulfillment như FlashShip.
4. Marketing & Bán hàng: Bạn xây dựng cửa hàng online, chụp ảnh sản phẩm, viết mô tả và triển khai các chiến dịch marketing.
5. Xử lý đơn hàng: Khi có đơn hàng, bạn (hoặc nhân viên, hoặc dịch vụ fulfillment) sẽ tiến hành lấy sản phẩm, kiểm tra, đóng gói.
6. Vận chuyển: Bạn kết nối với các đơn vị vận chuyển để giao hàng đến tay khách.
7. Quản lý sau bán: Xử lý các vấn đề về đổi trả, bảo hành, chăm sóc khách hàng.

Ưu điểm 

Nếu POD là sự lựa chọn an toàn, thì mô hình tồn kho là con đường cho những ai muốn xây dựng một đế chế thực sự.

• Biên lợi nhuận cao hơn đáng kể: Đây là lợi thế cạnh tranh tuyệt đối. Khi bạn sản xuất/nhập hàng với số lượng lớn, chi phí trên mỗi đơn vị sản phẩm (cost per unit) sẽ giảm mạnh nhờ lợi thế kinh tế theo quy mô (economies of scale). Biên lợi nhuận cao cho phép bạn có nhiều ngân sách hơn cho marketing, tái đầu tư và giảm giá cạnh tranh.
• Kiểm soát toàn diện 100%: Bạn là thuyền trưởng của con tàu.
  • Chất lượng sản phẩm: Bạn có thể tự mình kiểm tra chất lượng (QC) từng sản phẩm trước khi nhập kho và trước khi giao cho khách, đảm bảo mọi thứ đều hoàn hảo.
  • Trải nghiệm thương hiệu: Bạn có toàn quyền quyết định trải nghiệm của khách hàng. Từ chiếc hộp mang logo riêng, giấy gói được thiết kế độc đáo, một tấm thiệp cảm ơn viết tay, cho đến những món quà tặng nhỏ… tất cả đều góp phần tạo nên một thương hiệu cao cấp và đáng nhớ.
  • Tồn kho: Bạn biết chính xác mình còn bao nhiêu hàng, khi nào cần tái nhập hàng, giúp chủ động trong các chiến dịch khuyến mãi lớn.
• Vận chuyển nhanh như chớp: Hàng đã có sẵn trong kho. Khi có đơn, bạn có thể xử lý và giao cho đơn vị vận chuyển ngay trong ngày. Tốc độ giao hàng vượt trội là một yếu tố cực kỳ quan trọng để tăng tỷ lệ chuyển đổi và sự hài lòng của khách hàng.
• Xây dựng mối quan hệ tốt hơn với nhà cung cấp: Làm việc trực tiếp và đặt hàng số lượng lớn giúp bạn xây dựng mối quan hệ đối tác bền chặt với các nhà sản xuất, từ đó có được mức giá tốt hơn, các điều khoản ưu đãi và thậm chí là cơ hội hợp tác phát triển sản phẩm độc quyền.

Nhược điểm 

Quyền lợi lớn luôn đi kèm với trách nhiệm và rủi ro lớn.

• Yêu cầu vốn đầu tư ban đầu cực lớn: Bạn cần một khoản tiền không nhỏ để trả cho lô hàng đầu tiên. Con số này có thể từ vài chục triệu đến hàng tỷ đồng tùy thuộc vào sản phẩm và số lượng. Đây là rào cản lớn nhất đối với những người mới khởi nghiệp.
• Rủi ro tồn kho và chôn vốn: Điều gì sẽ xảy ra nếu sản phẩm không bán chạy như dự kiến? Toàn bộ số vốn của bạn sẽ bị “đóng băng” trong đống hàng tồn. Bạn sẽ phải đối mặt với áp lực giảm giá sâu để xả hàng, chấp nhận lỗ vốn để thu hồi lại một phần tiền mặt.
• Phức tạp trong quản lý hậu cần (Logistics):
  • Lưu kho: Bạn cần không gian để chứa hàng. Nếu kinh doanh tại nhà, không gian sống của bạn có thể biến thành nhà kho. Nếu thuê kho riêng, bạn sẽ tốn thêm chi phí.
  • Quản lý kho: Bạn cần các quy trình để theo dõi hàng tồn, quản lý hàng xuất-nhập, sắp xếp kho khoa học để tối ưu thời gian lấy hàng.
  • Đóng gói & Vận chuyển: Tự mình đóng gói hàng trăm đơn hàng mỗi ngày là một công việc tốn thời gian và công sức, dễ dẫn đến sai sót.
  • Nhân sự: Khi quy mô lớn dần, bạn sẽ cần thuê nhân viên kho, nhân viên đóng gói… làm tăng chi phí vận hành.

Chính những sự phức tạp trong khâu hậu cần này là lý do các dịch vụ fulfillment (hoàn tất đơn hàng) như FlashShip ra đời, giúp các chủ shop giải quyết triệt để bài toán kho bãi, đóng gói và vận chuyển, để họ có thể tận hưởng ưu điểm của mô hình tồn kho mà không phải đau đầu về logistics.

So sánh mô hình in theo yêu cầu và tồn kho

Để có cái nhìn trực quan nhất, hãy cùng so sánh hai mô hình này qua các tiêu chí quan trọng đối với một seller.

Tương tự, bạn có thể tìm hiểu thêm về sự khác biệt giữa In theo yêu cầu và Dropshipping, bao gồm ưu nhược điểm, cách vận hành và gợi ý lựa chọn mô hình phù hợp cho từng mục tiêu kinh doanh.

Nên chọn mô hình nào?

Không có câu trả lời “đúng” hay “sai” tuyệt đối. Mô hình tốt nhất là mô hình phù hợp nhất với bạn ở thời điểm hiện tại. Hãy tự hỏi mình những câu sau:

Chọn POD nếu bạn là: 

• Bạn là người mới hoàn toàn (newbie): Bạn chưa có kinh nghiệm về TMĐT, muốn học hỏi và thử sức với rủi ro thấp nhất.
• Ngân sách của bạn cực kỳ hạn hẹp: Bạn không có hoặc không muốn mạo hiểm một số vốn lớn ngay từ đầu.
• Bạn là một nghệ sĩ, nhà thiết kế, người có sức ảnh hưởng (KOL/KOC): Thế mạnh của bạn là sáng tạo nội dung và xây dựng cộng đồng. POD cho phép bạn “tiền tệ hóa” sức sáng tạo của mình mà không cần bận tâm đến hậu cần.
• Bạn muốn bán các sản phẩm có tính “trend” cao: Các sản phẩm theo trend thường có vòng đời ngắn. POD giúp bạn bắt trend nhanh chóng mà không sợ bị tồn kho khi trend qua đi.
• Bạn muốn thử nghiệm một thị trường ngách mới: Trước khi quyết định đầu tư lớn vào một dòng sản phẩm, hãy dùng POD để “thăm dò” nhu cầu và phản ứng của thị trường.

Chọn tồn kho nếu bạn là:

• Bạn đã tìm ra sản phẩm “át chủ bài” (winning product): Bạn đã chạy thử nghiệm (có thể bằng POD hoặc các phương pháp khác) và chắc chắn về nhu cầu của thị trường đối với sản phẩm này.
• Bạn muốn tối đa hóa lợi nhuận: Bạn đã sẵn sàng đầu tư để thu về biên lợi nhuận cao hơn và có ngân sách dồi dào cho các hoạt động tăng trưởng khác.
• Bạn coi trọng việc xây dựng một thương hiệu mạnh và bền vững: Bạn muốn khách hàng nhớ đến mình không chỉ qua sản phẩm mà còn qua trải nghiệm mua sắm hoàn hảo, từ tốc độ giao hàng đến chiếc hộp xinh xắn.
• Sản phẩm của bạn yêu cầu chất lượng và sự kiểm soát nghiêm ngặt: Đối với các sản phẩm như mỹ phẩm, thực phẩm chức năng, đồ điện tử… việc kiểm soát chất lượng là tối quan trọng.
• Bạn đã sẵn sàng để “scale-up” (mở rộng quy mô): Doanh nghiệp của bạn đã qua giai đoạn khởi đầu và bạn muốn xây dựng một hệ thống vận hành chuyên nghiệp để phục vụ lượng đơn hàng ngày càng lớn.

Con đường thứ ba: Mô hình kết hợp (Hybrid Model) – Sự lựa chọn của những seller thông thái

Tại sao phải chọn một khi bạn có thể có cả hai? Mô hình kết hợp đang là xu hướng được rất nhiều seller thành công áp dụng.

Cách hoạt động:

1. Giai đoạn 1 – Thử nghiệm bằng POD: Bạn sử dụng POD để tung ra hàng loạt thiết kế và sản phẩm mới. Đây là sân chơi để bạn thử nghiệm, thu thập dữ liệu và lắng nghe phản hồi của khách hàng mà không tốn chi phí.
2. Giai đoạn 2 – Phân tích và lựa chọn: Sau một thời gian, bạn sẽ xác định được những sản phẩm/thiết kế nào là “best-seller”, mang lại doanh thu ổn định.
3. Giai đoạn 3 – Chuyển đổi sang Tồn kho: Với những sản phẩm “best-seller” đó, bạn hãy tìm xưởng sản xuất, đặt hàng số lượng lớn và chuyển sang mô hình tồn kho. Điều này giúp bạn:
   • Tăng vọt biên lợi nhuận trên các sản phẩm chủ lực.
   • Cung cấp tốc độ vận chuyển vượt trội cho khách hàng mua các sản phẩm hot nhất.
   • Kiểm soát chất lượng tốt hơn cho các sản phẩm quan trọng nhất.
4. Duy trì song song: Trong khi đó, bạn vẫn tiếp tục sử dụng POD để thử nghiệm các ý tưởng mới và duy trì sự đa dạng cho danh mục sản phẩm của mình.

Mô hình này giúp bạn tận dụng được ưu điểm của cả hai thế giới: sự an toàn, linh hoạt của POD và tiềm năng lợi nhuận, sức mạnh thương hiệu của mô hình tồn kho.

In theo yêu cầu và kinh doanh tồn kho đều có những ưu nhược điểm riêng, tùy thuộc vào mục tiêu, nguồn lực và chiến lược mà mỗi seller sẽ chọn cho mình con đường phù hợp. Dù bạn muốn khởi đầu với mô hình vốn thấp như POD hay tối ưu lợi nhuận với hàng tồn kho, điều quan trọng là có được một đối tác uy tín để đồng hành. Hãy kết nối ngay với FlashShip để nhận được giải pháp fulfillment chuyên nghiệp, hỗ trợ toàn diện và công nghệ tối ưu hóa trải nghiệm bán hàng POD. Liên hệ qua hotline (+84) 943 024 337 hoặc truy cập seller.FlashShip.net để bắt đầu hành trình “in mọi ý tưởng” và bứt phá doanh số. 

Tìm hiểu thêm bài viết:

• In theo yêu cầu với Tiếp thị liên kết: Nên chọn mô hình nào?
• Bí quyết chọn xưởng in áo thun chất lượng không thể bỏ qua
• Giải mã các thuật ngữ trong ngành POD cho người mới bắt đầu